Μισέλ Τρουντέλ - Το Λεωφορειοταξί του Ριμουσκί

 

ΤΟ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟΤΑΞΙ (ΤΑXIBUS) ΤΟΥ ΡΙΜΟΥΣΚΙ:

ΜΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΑΞΙ.

 

του Michel Trudel

Departental Co-Ordinator

Taxi Portofolio

Ministere des Transports du Quebec 35, rue de Port-Royal, 4e etage

Montreal, Quebec H3L 3T1

Tηλ: (514) 864-1637

FAX: (514) 873-0435

 

Μετάφραση: Αντώνης Αρβανίτης

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

 

Για τις δημοτικές αρχές και τους οργανισμούς συγκοινωνιών, η δημόσια συγκοινωνία με ταξί είναι μια παραγνωρισμένη, και συχνά, υποτιμημένη υπηρεσία. Παρά ταύτα, η χρησιμοποίηση των ταξί για να παρέχουν υπηρεσία δημόσιας συγκοινωνίας θα μπορούσε να είναι μια πολύ ικανοποιητική αποτελεσματικού κόστους λύση που θα διευκόλυνε αυτά τα νομικά πρόσωπα να καλύψουν πιο αποτελεσματικά τις ανάγκες των πάντοτε απαιτούντων πελατών. Στο Κεμπέκ, έχουν ήδη συσταθεί ορισμένες υπηρεσίες δημόσιας συγκοινωνίας με ταξί σαν συμπλήρωμα στις παραδοσιακές υπηρεσίας συγκοινωνίας με λεωφορείο. Όσο για το Ριμουσκί, οι αρχές της πόλης αποφάσισαν τον Σεπτέμβριο του 1993 να θέσουν σε ισχύ μια ανταποκρινόμενη στη ζήτηση (a la demande) υπηρεσία δημόσιας συγκοινωνίας η οποία στηρίζεται αποκλειστικά στα τοπικά ταξί. Η επιτυχημένη εμπειρία του λεωφορειοταξί (TAXIBUS) του Ριμουσκί δείχνει ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι  χρησιμοποίησης αυτού του μέσου μετακίνησης.

 

1.0 ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΑΞΙ.

           

Στο παρελθόν, δεν δίνονταν η πρέπουσα σημασία στις υπηρεσίες δημόσιας συγκοινωνίας με ταξί πολλές φορές επειδή τα οχήματα εθεωρούντο ότι είναι πολύ μικρά για να ικανοποιήσουν την ζήτηση. Όμως, αυτός ο περιορισμός της συγκοινωνίας με ταξί αντισταθμίζεται από την διαθεσιμότητα του οχήματος, την υψηλού βαθμού προσαρμοστικότητα και την πιθανή αξιόλογη οικονομία. Παραδείγματος χάριν, στο Κεμπέκ, η φόρμουλα του συμμετοχικού ταξί (shared taxi) έχει από καιρό αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικό και επωφελές μέσον συγκοινωνίας για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

 

Μέσα στο πλαίσιο των κανονικών υπηρεσιών δημόσιας μεταφοράς, τα ταξί ίσως αποδειχθούν χρήσιμα σε διάφορους ρόλους:

·         τη μεταφορά προσώπων σε ένα σημείο προορισμού ή σε έναν χώρο μετακίνησης όπως ένας σταθμός τέρματος λεωφορείου ή ένας σιδηροδρομικός σταθμός, π.χ. το «Τραίνο - Ταξί» (Treintaxi),

·         την υποκατάσταση των λεωφορείων κατά τις ώρες αιχμής,

·         την επέκταση του προγράμματος εξυπηρέτησης της κανονικής δημόσιας μεταφοράς,

·         την παροχή εξυπηρέτησης σε απομονωμένες  ή μετά βίας κατοικημένες περιοχές,

·         την παροχή πλήρους εξυπηρέτησης μέσα στον δήμο, όπως είναι η περίπτωση TAXIBUS του Ριμουσκί.

 

Επιπλέον αυτών των ρόλων, δηλαδή το να λειτουργούν σαν συμπλήρωμα ή υποκατάστατο της κανονικής δημόσιας συγκοινωνίας μπορούν να προστεθούν και οι παρακάτω δύο:

·         να λειτουργούν ως συμπληρωματική υπηρεσία για την μεταφορά ατόμων με ειδικές ανάγκες,

·         να μεταφέρουν ομάδες ατόμων που μαζεύτηκαν προηγουμένως από τρίτον.

           

Θα ήταν ίσως χρήσιμο να δώσουμε εν συντομία εξηγήσεις για το νομικό πλαίσιο που δίνεται από το Νόμο που αφορά την Μεταφορά με Ταξί του Κεμπέκ, για την παροχή δημόσιας συγκοινωνίας με ταξί πριν από την λεπτομερή αναφορά της λειτουργίας και των συμπερασμάτων που αποκτήθηκαν από το TAXIBUS του Ριμουσκί.

 

2.0. ΝΟΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

 

Σύμφωνα με το Νόμο που αφορά την Μεταφορά με Ταξί, υπάρχουν δύο τρόποι πραγματοποίησης της δημόσιας συγκοινωνίας με ταξί : 1) μια υπηρεσία που ιδρύεται δυνάμει συμβολαίου με έναν  δημόσιο οργανισμό μαζικής μεταφοράς, ένα δήμο ή μια ένωση δήμων και 2) μια υπηρεσία που εγκρίνεται δυνάμει των κανονισμών που θεσπίστηκαν από την κυβέρνηση ή μια περιφερειακή αρχή (άρθρο 9).

 

Η με συμβόλαιο (συμβατική) συμφωνία μεταξύ της (δι) οργανωτικής δημόσιας αρχής και των κατόχων αδειών ταξί είναι η πιο συνήθης και τυπική διαδικασία. Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν συμβατικές διατάξεις για τις υποχρεώσεις που έχουν σχέση με την παροχή της υπηρεσίας (ωράρια, διαδρομές, δομή της αμοιβής, όροι πληρωμής κλπ) και οι αρχές είναι υποχρεωμένες να εποπτεύουν και να εξασφαλίζουν ποιοτική εξυπηρέτηση. Ακόμη πρέπει να διεκπεραιώνουν κάθε πιθανό έλλειμμα του  προϋπολογισμού. Για παράδειγμα, τέτοια συμβόλαια έπρεπε να υπογραφούν για να παρέχουν  τα ταξί δημόσια συγκοινωνία στο Κεμπέκ Σίτυ, το Μόντρεαλ, το Λόνγκουιλ, το Λαβάλ, το Σέρμπρουκ και το Ριμουσκί.

 

Η δεύτερη επιλογή είναι λιγότερο περιοριστική καθώς επιτρέπει στους εργαζόμενους στα ταξί να παρέχουν δημόσια συγκοινωνία με ταξί  μέσα στις παραμέτρους που δίνονται από τους κανονισμούς. Συνήθως η υπηρεσία αυτή δεν απαιτεί επιδοτήσεις. Οι Κανονισμοί που αφορούν την Μεταφορά με Ταξί προβλέπουν ότι τέτοιες υπηρεσίες δημόσιας συγκοινωνίας ιδρύονται για να παρέχουν εξυπηρέτηση σε συγκεκριμένα αεροδρόμια (άρθρα 68 και 71 και Παράρτημα Β των Κανονισμών). Για παράδειγμα στο Αεροδρόμιο Μοντ Ζολί υπάρχει ένα σταθερό καθωρισμένο κόμιστρο ανά αυτοκίνητο που μπορεί να μοιραστεί σύμφωνα με τον αριθμό των επιβατών. Στο Αεροδρόμιο Ρουίν Νοράντα το σταθερό καθωρισμένο κόμιστρο ισχύει για τους επιβάτες.

 

Πέραν των πρώτων δύο δυνατοτήτων, υπάρχει διαθέσιμη και μια τρίτη επιλογή: ονομάζεται ομαδοποιημένη μεταφορά (group transport). Πράγματι, ο κλάδος των ταξί  μπορεί να παρέχει υπηρεσίες μετακίνησης σε κάποιες ομάδες πελατών, υπό τον όρο ότι η υπηρεσία αυτή διέπεται από μια προγενέστερη ιδιωτική συμβατική συμφωνία μεταξύ των επιθυμούντων ομάδων και των κατόχων αδειών ταξί. Ως προς αυτό το σημείο, μέσω ενός ιδιωτικού συμβολαίου, θα μπορούσε  κάποιος να προβλέψει  συμβάσεις pooling (κοινόχρηστη υπηρεσία) με ταξί που θα καθιστούσε δυνατό σε ομάδες χρηστών να μισθώσουν ταξί. Ο Σύνδεσμος των Ταξί του Κεμπέκ (La Ligue de taxis de Quebec) έχει ήδη αποκτήσει την πείρα ενός Taxicab Pooling Club.  Γίνεται ακόμη δυνατόν να φανταστούμε να εφαρμόζονται παρόμοιες υπηρεσίες από εργοδότες ή επιχειρήσεις για χρήση από τους υπαλλήλους ή πελάτες τους. Κατά παρόμοιο τρόπο, ένα τοπικό Ιατρικό Κέντρο θα μπορούσε να μισθώσει ένα ταξί σε συμβατική βάση για να παραλαμβάνει και να μεταφέρει τους πελάτες του από και προς το ιατρείο του. Πολλά άλλα παραδείγματα θα μπορούσαν να  απαριθμηθούν.

 

Το Άρθρο 42 του Νόμου που αφορά την Μεταφορά με Ταξί αφήνει περιθώρια για συμβατικές συμφωνίες που περιλαμβάνουν κόμιστρα που θα διέφεραν από εκείνα που ορίζονται από την Επιτροπή Μεταφορών του Κεμπέκ υπό τον όρο ότι ένα αντίγραφο του συμβολαίου είναι εντός του οχήματος την ώρα που λαμβάνει χώρα η μεταφορά.

 

Όσο για το Άρθρο 50 των  Κανονισμών που αφορούν την Μεταφορά με Ταξί, αναφέρει λεπτομερώς το περιεχόμενο των υποχρεωτικών συμβατικών όρων: στοιχεία των συμβαλλομένων μερών, στοιχεία των προσώπων ή των ομάδων που μεταφέρονται, η ημερομηνία και η διάρκεια του συμβολαίου, η καθορισμένη τιμή και κάποιες πληροφορίες για τα σημεία προέλευσης και προορισμού της διαδρομής. Οι περισσότερες από αυτές τις πληροφορίες βρίσκονται συνήθως σ΄ένα έντυπο παραγγελίας ή σε λεπτομερή απόδειξη συμπληρωμένη από πριν.

 

3.0 ΤΟ ΤAXIBUS ΤΟΥ ΡΙΜΟΥΣΚΙ: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

 

Τον Σεπτέμβριο του 1993, ο δήμος του Ριμουσκί έθεσε σε ισχύ μια δημιουργική ιδέα στη δημόσια μετακίνηση: το TAXIBUS. Αυτή η υπηρεσία δημόσιας συγκοινωνίας παρέχεται σε μια ανταποκρινόμενη στη ζήτηση βάση και στηρίζεται αποκλειστικά στα τοπικά ταξί. Όταν πρόκειται για την παροχή της υπηρεσίας σε μεσαίου μεγέθους πόλεις, η επιλογή αυτή θεωρείται τώρα σαν μια βιώσιμη εναλλακτική λύση στα παραδοσιακά  συστήματα συγκοινωνίας που χρησιμοποιούν λεωφορεία.

 

Το Ριμουσκί έχει έναν πληθυσμό 32.000 κατοίκων οι οποίοι είναι διασπαρμένοι σε μια περιοχή που εκτείνεται σε πάνω από 76 τετραγωνικά χλμ. Κείμενο στη νότια όχθη του ποταμού Σεν Λώρενς, 312 χλμ από το Κεμπέκ Σίτυ και 570 χλμ από το Μόντρεαλ, το Ριμουσκί είναι ένα περιφερειακό κέντρο ανάπτυξης από την άποψη εμπορικών δραστηριοτήτων καθώς επίσης κυβερνητικών και επαγγελματικών υπηρεσιών. Λόγω των εκπαιδευτικών του ιδρυμάτων, επιπέδου πανεπιστημίου και κολλεγίου, η πόλη αυτή θεωρείται επιπρόσθετα κέντρο πολιτιστικής δραστηριότητας μέσα στην περιφέρεια. Όμως, παρά αυτές τις σημαντικές αστικές λειτουργίες, ο Δήμος του Ριμουσκί δεν μπορούσε πια να παρέχει στους κατοίκους του δημόσια συγκοινωνία, αφ΄ότου ο ιδιώτης μεταφορέας που παρείχε προηγουμένως την υπηρεσία έπεσε έξω.

 

Διάφορα σενάρια δημόσιας συγκοινωνίας με χρήση λεωφορείου είχαν μελετηθεί από τις αρχές της πόλης, αλλά όλα φάνηκαν πολύ ακριβά. Οι οικονομικοί υπολογισμοί αυτών των πειραματικών υπηρεσιών με λεωφορεία έδειξαν ότι ο δήμος θα  έπρεπε να επιδοτεί λειτουργικά ελλείμματα που κυμαίνονται μεταξύ  334.000 και 540.000 δολ. Η επιλογή που έχει να κάνει με μια ανταποκρινόμενη στη ζήτηση δημόσια συγκοινωνία που στηρίζεται στα τοπικά ταξί επελέγη για οικονομικούς λόγους, καθώς επίσης και για άλλους λόγους που έχουν να κάνουν με την ποιότητα της υπηρεσίας (έλλειψη ανταπόκρισης, εξυπηρέτηση καθημένων κλπ).

 

Θα ήθελα να κάνω μια νύξη για την συνεργασία της  κας Σωβέν από την Διεύθυνση Υπηρεσιών Δημόσιας Μεταφοράς του Saint-Brieuc (Administration des services de transport en commun de Saint-Brieuc), η οποία μας έδωσε κάθε πληροφόρηση για τις οργανωτικές δομές και τη λειτουργία του TAXITUB του Saint-Brieuc.

 

3.1. Η λειτουργία του TAXIBUS

 

H υπηρεσία είναι διαθέσιμη από Δευτέρα ως Παρασκευή, 66 ώρες την εβδομάδα. Το ΤΑΧΙΒUS  δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να πάνε οπουδήποτε  μέσα στα όρια της πόλης. Η μεταφορά του κόσμου γίνεται σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο πρόγραμμα (δες Πίνακα 1). Το πρόγραμμα αυτό δεν περιλαμβάνει ανταποκρίσεις και είναι κανονισμένο από μια στάση ως άλλη. Το πρόγραμμα αυτό προωθεί την συγκέντρωση των  ζητήσεων σε διαστήματα μέσου χρόνου, αυξάνοντας έτσι το ποσοστό πληρότητας των οχημάτων. Αυτονόητα, αν σε κάποια δεδομένη ώρα δεν ζητείται μεταφορά, δεν θα παρέχεται υπηρεσία και δεν θα υφίστανται έξοδα. Συνεπώς, τα δρομολόγια (οι γραμμές) θα αλλάσσουν σε κάθε σημείο αναχώρησης σύμφωνα με τις ανάγκες των διαφόρων χρηστών.

 

 

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ TAXIBUS

 

ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ             :           ΑΠΟ ΔΕΥΤΕΡΑ ΩΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Ανά ημίωρο	7.00πμ	7.30 πμ	8.00 πμ	8.30 πμ.
ανά ώρα	9.00 πμ	10.00 πμ	11.00 πμ
ανά ημίωρο	12.00	12.30μμ.	1.00 μμ.	1.30 μμ.
ανά ώρα	2.00μμ.	3.00μμ
ανά ημίωρο	4.00μμ	4.30μμ	5.00μμ	5.30μμ
ανά ώρα	6.00μ.μ.	7.00μ.μ.

 

ΒΡΑΔΥΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ              :           ΠΕΜΠΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ανά ημίωρο	7.30μμ	8.00μμ	8.30 μμ
ανά ώρα	9.00μμ	10.00μμ

 

 

Κάθε επιβάτης πρέπει να πληρώνει στον οδηγό του ταξί 2,25δολ. μετρητά. Μια μηνιαία κάρτα απεριορίστων διαδρομών 66,14 δολλαρίων είναι επίσης διαθέσιμη καθώς καθιστά δυνατόν στους επιβάτες να χρησιμοποιούν το TAXIBUS τόσο συχνά όσο επιθυμούν κατά τον συγκεκριμένο μήνα.

 

Οποτεδήποτε ένα άτομο θελήσει να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες TAXIBUS, πρέπει πρώτα να κάνει αίτηση για την κάρτα του χρήστη. Η εγγραφή είναι μόνιμη και η εισφορά του 1 δολ. περιλαμβάνει την λήψη φωτογραφίας για την κάρτα του χρήστη. Για να κάνει κράτηση, ο χρήστης πρέπει να τηλεφωνεί εκ των προτέρων και να δίνει τα παρακάτω στοιχεία:  τον αριθμό του ως χρήστη που τυπώθηκε στην κάρτα του, την ώρα αναχώρησης, τα νούμερα των στάσεων που αντιστοιχούν στην αρχή και στο τέλος της διαδρομής. Τα νούμερα των στάσεων φαίνονται στις πινακίδες των στάσεων και στο σχέδιο του δικτύου που δίνεται στον χρήστη από τον υπάλληλο του δήμου  με την ολοκλήρωση των διαδικασιών εγγραφής. Για παράδειγμα, να πως θα μπορούσε ένας χρήστης του TAXIBUS να μιλήσει κάνοντας μια κράτηση: «Ο αριθμός της κάρτας μου είναι 11.520. Θέλω μια διαδρομή την Παρασκευή στις 8.00πμ από την στάση νούμερο 2609 στη στάση 3005 και στις 5.00μμ θα ήθελα να πάω από  τη στάση νούμερο 3004 στη στάση νούμερο 2608». Ακόμη κάποιος μπορεί να κάνει κρατήσεις σε τακτική βάση.

 

Όταν άρχισε το πρόγραμμα, οι κρατήσεις έπρεπε να γίνονται τηλεφωνικά 24 ώρες πριν. Η χρονοτριβή αυτή θεωρήθηκε από πολλούς ότι είναι μεγάλη και οι χρήστες θεώρησαν ότι ήταν μεγάλος περιορισμός στη χρήση της υπηρεσίας. Από τις 31 Ιανουαρίου 1994, η αργοπορία αυτή μειώθηκε στη μια ώρα.

 

Η μεταφορά  παρέχεται από τα 45 μέλη του Συνεταιρισμού Ταξί 800 (Cooperative Taxi 800) του Ριμουσκί. Οι οδηγοί πληρώνονται σύμφωνα με τις ενδείξεις του ταξιμέτρου, από την ώρα που επιβιβάζεται ο πρώτος επιβάτης ως την ώρα που αποβιβάζεται ο τελευταίος, αφαιρώντας το ποσόν που πληρώθηκε  σε μετρητά από τους επιβάτες. Κατόπιν, ο συνεταιρισμός ταξί στέλνει ένα τιμολόγιο στην Εταιρία TAXIBUS του Ριμουσκί (Corporation TAXIBUS de Rimouski), έναν οργανισμό που συστήθηκε  από τον δήμο για να διαχειρίζεται αυτήν την υπηρεσία μεταφοράς (δες το διάγραμμα σύνδεσης μεταξύ των εταίρων). Τέλος, το υπουργείο Μεταφορών του Κεμπέκ επιχορηγεί την υπηρεσία αυτή με μια επιδότηση παρόμοια με εκείνη που δόθηκε σε άλλες υπηρεσίες δημόσιας μεταφοράς  που έχουν τα προσόντα σύμφωνα με το Κυβερνητικό Πρόγραμμα Αρωγής -Programme d’ aid gouvernementale- (το 40% των εσόδων να μην υπερβαίνει το 75% του λειτουργικού ελλείμματος).

 

Η πραγματοποίηση και η διαχείριση αυτής της υπηρεσίας μεταφοράς (λήψη τηλεφωνημάτων, οργάνωση διαδρομών, αποστολή ταξί, έλεγχος των υπηρεσιών που παρέχονται από τους οδηγούς, είσπραξη των εισφορών, έκδοση των τιμολογίων των διαδρομών προς το TAXIBUS, διαχείριση της επιδότησης κλπ) διευκολύνθηκαν πολύ από το γεγονός ότι τα ταξί στο Ριμουσκί μετείχαν ήδη μερικά χρόνια σ΄ένα παρόμοιο πρόγραμμα, το οποίο είχε να κάνει με τη μεταφορά  ατόμων με ειδικές ανάγκες, και το εν λόγω πρόγραμμα ήταν υπό την μέριμνα του δήμου σύμφωνα με παρεμφερείς κανόνες. Επιπλέον, η συνολική διαχείριση αυτής της ανταποκρινόμενης στη ζήτηση (demand-responsive) υπηρεσίας μεταφοράς διεκπεραιώνεται από την χρήση του προγράμματος (software) TRAXIBUS, ένα αντίγραφο του οποίου δόθηκε στον δήμο από το υπουργείο Μεταφορών, το οποίο προέρχεται από το πρόγραμμα TRAJET που χρησιμοποιείται για τη διαχείριση υπηρεσιών διασκευασμένης (προσαρμοσμένης) μεταφοράς στο Κεμπέκ.

3.2. Απολογισμός και αξιολόγηση της υπηρεσίας

Ο απολογισμός και η αξιολόγηση του TAXIBUS αντανακλά το περιεχόμενο τριών ντοκουμέντων: τα συνολικά συμπεράσματα που συλλέχθηκαν από τον Δήμο του Ριμουσκί 4 μήνες μετά την εφαρμογή της υπηρεσίας, την Έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης (le rapport du Comite d’ evaluation) και τα συμπεράσματα των δύο πρώτων ολοκληρωμένων ετών λειτουργίας.

Αρκετά νωρίς, από τον Ιανουάριο του 1994, η Εταιρία  TAXIBUS και ο Δήμος του Ριμουσκί δημοσίευσαν την πρώτη έκθεση λειτουργικού απολογισμού για την υπηρεσία. Ως τις 21 Ιανουαρίου 1994, το TAXIBUS είχε διευθετήσει 4.065 διαδρομές με την συμμετοχή 6.723 επιβατών, δηλαδή κατά μέσο όρο 1,65 επιβάτες ανά διαδρομή. Το κόστος της μέσης διαδρομής ήταν 8,56 δολ., δηλαδή 5,18 δολ. ανά επιβάτη. Η λειτουργική ανάλυση έκανε δυνατόν να μειωθεί η χρονοτριβή της κράτησης σε μια εκ των προτέρων γνωστοποίηση της μιας ώρας. Μετά την ανακοίνωση αυτού του απολογισμού, ο κ. Pierre Pelletier, Δήμαρχος του Δήμου του Ριμουσκί, είπε:

«Το ΤAXIBUS πρέπει να παραμείνει οικονομικά αποδεκτό για την κοινωνία μας. Ο δήμος μας δεν μπορεί να αντέξει την κάλυψη ετησίων ελλειμμάτων γύρω στις 400.000 δολ. (...) για να παρέχει μια κανονική υπηρεσία δημόσιας συγκοινωνίας με λεωφορείο 7 ημέρες την εβδομάδα». (...)

 

«To TAXIBUS αποδείχθηκε ότι είναι μια αποτελεσματική και ευγενική υπηρεσία που ικανοποιεί όλες τις προσδοκίες. Η συμπεριφορά των οδηγών ταξί προς τους πελάτες εκφράζει αβρότητα  και σεβασμό» (...).

«Το TAXIBUS, διαθέσιμο με ειδοποίηση μια ώρα πριν, καθίσταται μια υπηρεσία δημόσιας συγκοινωνίας που  μπορεί να ορθώσει το ανάστημά της σε κάθε δυνατή σύγκριση με την συνηθισμένη υπηρεσία μεταφοράς με λεωφορείο».

 

Η συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ του Δήμου του Ριμουσκί και του υπουργείου Μεταφορών προέβλεψε για μια έκθεση αξιολόγησης που να συνταχθεί από μια Επιτροπή Αξιολόγησης. Η έκθεση αυτή που δημοσιεύθηκε το 1995 έδειξε ότι:

·         Από τον Σεπτέμβριο του 1993 ως τον Αύγουστο του 1994, 2.252 άτομα έκαναν αίτηση για την κάρτα του χρήστη από τους οποίους 1.051 τηλεφώνησαν στο TAXIBUS για μια διαδρομή τουλάχιστον μια φορά.

·         Μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου 1994, ο μέσος εβδομαδιαίος αριθμός των διαδρομών που πραγματοποιήθηκαν από το  TAXIBUS ανήλθε συνολικά στις 383 έχοντας κατά μέσον όρο 811 επιβάτες που αντιστοιχεί αναλογικά 2,12 επιβάτες ανά διαδρομή. Το συνολικό ποσόν του κόστους μεταφοράς ανήλθε στα 9,22 δολ. ανά διαδρομή ή 4,35 δολ. ανά επιβάτη.

·         Μια σύγκριση του κόστους με άλλες υπηρεσίες δημόσιας συγκοινωνίας εγκατεστημένων σε πόλεις του ιδίου περίπου μεγέθους (Rouyn-Noranda, Drummondville, Granby, Joliette και Saint-Jerome) έδειξε ότι τα κόστη που έχουν σχέση με το TAXIBUS ήταν κατά μέσο όρο 12 δολ. χαμηλότερα κατά κεφαλήν όταν συγκρίνονται με άλλες δημοτικές υπηρεσίες.

·         Τα συνολικά έξοδα  κατά το έτος 1994 ανήλθαν στις 269.000 δολ. εκ των οποίων 100.000 δολ. διατέθηκαν σε διοικητικές  δαπάνες. Το υπουργείο κατέβαλε επιχορήγηση 47.000 δολ. και η συνεισφορά  του δήμου ανήλθε συνολικά στο ποσόν των 132.000 δολ. (δες Πίνακα 2). Η συνεισφορά του δήμου σε μια κατά κεφαλήν βάση ανέρχεται στα 4,28 δολ. όταν συγκρίνεται με τον μέσο όρο των 8,35 δολ. για δήμους του ίδου περίπου μεγέθους που παρέχουν δημόσια συγκοινωνία με λεωφορείο.

·         Τα συμπεράσματα μιας έρευνας για τους χρήστες της υπηρεσίας δείχνουν ότι το ποσοστό ικανοποίησης είναι εξαιρετικά υψηλό σε διάφορα θέματα: συχνότητα, δομή αμοιβής, τοποθεσίες ή σημεία στάσεων, καθαριότητα του οχήματος και άνεση, επίπεδο ευγενείας που επιδείχθηκε από τους οδηγούς κλπ.

·         Δεν παρατηρήθηκε σημαντική επίδραση στον συνολικό αριθμό των διαδρομών με ταξί, με την εφαρμογή  του ΤΑΧΙBUS:  η ελαφρά μείωση που σημειώθηκε στον αριθμό των τακτικών τηλεφωνημάτων αντισταθμίστηκε κατά μέγα μέρος από τον αριθμό των διαδρομών που δόθηκαν  λόγω του TAXIBUS. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι στα ταξί παρατήρησαν ότι αυτή η υπηρεσία δημόσιας συγκοινωνίας κέρδισε μερικούς νέους πελάτες οι οποίοι γνώρισαν τώρα την ύπαρξη των ταξί  και οι άνθρωποι αυτοί τηλεφωνούν τώρα απ΄ευθείας στον συνεταιρισμό των ταξί.

·         Η Επιτροπή Αξιολόγησης ανέφερε τότε ότι «η υπηρεσία που συστήθηκε από το Ριμουσκί είναι πλήρως προσαρμοσμένη για να καλύπτει τις ανάγκες μιας κοινωνίας όπου η ζήτηση για δημόσια συγκοινωνία είναι αρκετά χαμηλή».

 

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συνέστησε στο υπουργείο Μεταφορών «όπως η υπηρεσία TAXIBUS  που οργανώθηκε από τον δήμο του Ριμουσκί αναγνωρισθεί ως διαθέτουσα τα προσόντα σύμφωνα με το Πρόγραμμα Αρωγής της Δημόσιας Συγκοινωνίας σε μόνιμη βάση». Το υπουργείο αντέδρασε ευνοϊκά σ΄αυτό το αίτημα και δεν την θεωρεί πια «πείραμα».

 

 

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

ΕΚΘΕΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ TAXIBUS

ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΟ ΠΡΩΤΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ: 1994 ΚΑΙ 1995

 

ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ	1994	1995	1995/1994
Άνθρωποι που εξυπηρετήθηκαν:	30.900	32.400	1,048
Αριθμός μετακινήσεων:	42.605	56.122	1,317
/ανά κάτοικο:	1,38	1,73	1,255
Αριθμός διαδρομών:	19.288	21.122	1,095
Αριθμός επιβατών ανά διαδρομή:	2,21	2,62	1,185
Συνολικό κόστος υπηρεσίας:	268.905$	293.577$	1,092
/διοίκηση:	100.455$	86.405$	0,860
/λειτουργία:	168.450$	207.172$	1,230
/ανά κάτοικο:	8,71$	9,06$	1,040
/ανά μετακίνηση:	6,30$	5,23$	0,830
Επιχορήγηση του Κεμπέκ:	46.960$	51.565$	1,098
/ανά κάτοικο:	1,52$	1,59$	1,046
/ανά μετακίνηση:	1,10$	0,92$	0,835
Έλλειμμα του Δήμου:	132.143$	106.737$	0,808
/ανά κάτοικο:	4,28$	3,29$	0,769
/ανά μετακίνηση:	3,09$	1,90$	0,615

 

Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν κατά τα δύο πρώτα ολοκληρωμένα χρόνια λειτουργίας δείχνουν ότι αυτή η υπηρεσία συγκοινωνίας γίνεται όλο και πιο δημοφιλής στον κόσμο. Πραγματικά, υπήρξε μια αύξηση κατά 31% στον αριθμό των μετακινήσεων που χρησιμοποιούν TAXIBUS και 25% αύξηση στον αριθμό των μετακινήσεων ανά κάτοικο.

 

Η αύξηση αυτή στη ζήτηση δεν προκάλεσε ανάλογη αύξηση του κόστους. Τα  έξοδα ανέβηκαν μόνο 9,2%. Η αύξηση του κόστους κρατήθηκε χαμηλά από την αύξηση στην παραγωγικότητα, συγκεντρώνοντας δηλαδή περισσότερους επιβάτες σε μια και μόνη διαδρομή. Ο αριθμός των επιβατών ανά διαδρομή, ο οποίος ανήλθε στο 1,65 κατά τους δύο πρώτους μήνες της λειτουργίας, ανέβηκε στο 2,21 το 1994 και στο 2,62 το 1995. Στις 31 του περασμένου Ιουλίου η αναλογία αυτή είχε ανέβει στο 2,81 για το έτος 1996 (34.379 μετακινήσεις σε 12.251 διαδρομές).

 

4.0 ΚΛΕΙΣΙΜΟ

           

Το TAXIBUS του Ριμουσκί έχει αποδειχθεί ότι είναι επιτυχές. Έχει συμβάλλει σ΄ένα υψηλότερο βαθμό ενδιαφέροντος, αν όχι περιέργειας, για την χρήση του ταξί  ως μέσου δημόσιας συγκοινωνίας.

 

Είτε από τον οικονομικό, είτε από τον λειτουργικό χαρακτήρα, τα πλεονεκτήματα που αυτό το είδος υπηρεσίας έχει να προσφέρει, επιτρέπουν την επιδίωξη νέων εννοιών εξυπηρέτησης, ιδιαίτερα σε μικρούς  ή μεσαίου μεγέθους δήμους όπου τα συστήματα δημόσιας μετακίνησης είναι συχνά ανύπαρκτα. Με το να στηρίζονται στα ταξί για να παρέχουν συγκοινωνία, οι αρχές μπορούν να προσαρμόζουν τον μηχανισμό προσφοράς ούτως ώστε να καλύπτει τις απαιτήσεις της ζήτησης  και να εξασφαλίζουν κατά συνέπεια ότι μια άριστη... ή μια στοιχειώδης υπηρεσία είναι διαθέσιμη.

 

Άλλη ενδιαφέρουσα πλευρά για τον κλάδο είναι ότι το TAXIBUS έχει συντελέσει ώστε νέοι πελάτες να γνωρίσουν την ύπαρξη της κανονικής υπηρεσίας ταξί. Ενώ οι πελάτες αυτοί στο παρελθόν συνήθιζαν να υπερεκτιμούν το κόστος μιας διαδρομής, τηλεφωνούν τώρα απ΄ευθείας  στην εταιρία ταξί για εξυπηρέτηση.

 

Το επιτυχημένο πείραμα TAXIBUS του Ριμουσκί έχει κερδίσει διάφορα  βραβεία και διακρίσεις:

·         Το TAXIBUS του Ριμουσκί κέρδισε το βραβείο AQTR-ENVIRONNEMENT που απονεμήθηκε για πρώτη φορά από την Association quebecois du transport et des routes  στο 30ο Ετήσιο Συνέδριό της που έγινε στο Χούλ στις 7 Απριλίου 1995.

·         Κατά τις προπαρασκευαστικές συζητήσεις του EcoSommet, που έγιναν στο Μόντρεαλ στις 6,7 και 8 Μαΐου 1996, το TAXIBUS επελέγη ακόμη, στον τομέα της συγκοινωνίας,  ως η περισσότερο ελπιδοφόρα επιτυχία και υψηλοτάτου οφέλους πρόγραμμα  στο τομέα της ενισχυόμενης ανάπτυξης.

 

Παρ΄όλη την επιτυχία της υπηρεσίας και τις πολυάριθμες διευκρινήσεις που συνεχίζουν να μας κατακλύζουν, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να παραδεχθούμε ότι το  TAXIBUS του Ριμουσκί έδωσε αφορμή για πολύ ελάχιστα παρόμοια προγράμματα.

 

Είναι αλήθεια ότι η διαχείριση μιας ανταποκρινόμενης στη ζήτηση υπηρεσίας συγκοινωνίας, όπως το TAXIBUS, είναι πολύ περισσότερο απαιτητική από την απλή διαχείριση ενός συστήματος συγκοινωνίας με λεωφορεία του οποίου τα οχήματα συνεχίζουν να κυκλοφορούν σύμφωνα με τον ίδιο πίνακα δρομολογίων και μετακινήσεων, είτε περιμένουν πελάτες είτε όχι. Μια ανταποκρινόμενη στη ζήτηση υπηρεσία συγκοινωνίας απαιτεί συνεχή μέριμνα και επιμέλεια. Εάν, για παράδειγμα, ένας επιβάτης έχει κάνει μια κράτηση σύμφωνα με τους κανονισμούς, κανείς δεν μπορεί να τον ξεχάσει χωρίς να βάλει σε κίνδυνο ακέραια την αξιοπιστία της ίδιας της υπηρεσίας.

 

Παρ΄όλα αυτά, σ΄αυτές τις διαπιστώσεις μπορεί να δοθεί  επίσης η παρακάτω ερμηνεία: οι δημοτικές οντότητες είναι διστακτικές στο να παρέχουν οι ίδιες δημόσια συγκοινωνία, ακόμη και την πιο φθηνή  που υπάρχει, γιατί γνωρίζουν πολύ καλά ότι αυτή είναι το είδος της δημόσιας υπηρεσίας που δεν μπορεί απλά να καταργηθεί εφ΄όσον έχει τεθεί σε ισχύ!

 

Να γιατί προτρέπω τους εργαζόμενους στα ταξί να δώσουν προσοχή στο παρακάτω μήνυμα:

·         πάρτε τον έλεγχο, αδράξτε αυτή την αγορά!

·         προσφέρετε το ελάχιστο μιας δημόσιας συγκοινωνίας στους συμπολίτες σας,

·         παρέχετε εξυπηρέτηση σε κάποια σημαντικά κέντρα μέσα σε μίνιμουμ πλαίσιο χρόνου,

·         κατορθώστε η υπηρεσία αυτή να αυτοχρηματοδοτείται ή, αν είναι αναγκαίο, συμψηφίστε το έλλειμμά της,

·         κάντε τους εαυτούς σας απαραίτητους και δημιουργήστε έναν χώρο για τον εαυτό σας στην κοινωνία.

 

Σημ: Ομιλία στο πρώτο Ευρωπαϊκό Συνέδριο του IATR, που έγινε στο Στρασβούργο της Γαλλίας τον Οκτώβριο του 1996.