Βιβλιοθήκη Ταξί: Bengt Finuveden - Περίληψη της απελευθέρωσης των ταξί στην Σουηδία

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

29 Ιανουαρίου 1992

του Bengt Finuveden

Προϊσταμένου Σχεδιασμού

Μετάφραση: Αντώνης Αρβανίτης

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΤΑΞΙ ΣΤΗ ΣΟΥΗΔΙΑ

1 ΙΟΥΛΙΟΥ 1990

Το 1988 η Σουηδική Ρίκσνταγκ (Βουλή) ψήφισε ένα Κυβερνητικό Νομοσχέδιο για την αδιάκοπη απελευθέρωση του τομέα των μεταφορών. Όσον αφορά την κυκλοφορία των ταξί, η απελευθέρωση γίνεται μέσω ενός αριθμού απλοποιήσεων στην νομοθεσία που αφορά την εμπορική οδική κυκλοφορία. Σε συγκεκριμένα θέματα, όμως, εντείνονται οι απαιτήσεις τις οποίες οι εργαζόμενοι στα ταξί πρέπει να ικανοποιούν.

1. Η διερεύνηση της ζήτησης καταργήθηκε

Η προηγούμενη διερεύνηση της ζήτησης σήμαινε ότι η επαρχιακή διοίκηση του κράτους αποφάσιζε για τον αριθμό αδειών ταξί που θα εκδίδονταν σε μια δεδομένη περιοχή κυκλοφορίας. Απελευθέρωση σημαίνει ότι η διερεύνηση της ζήτησης είναι κατηργημένη και ότι ο αριθμός των ταξί είναι καθορισμένος από τους ίδιους τους εργαζόμενους στο ταξί. Η αιτία της απελευθέρωσης ήταν ότι ήταν αδύνατον μ' έναν αντικειμενικό τρόπο να καθορίσουμε την ζήτηση των αδειών ταξί.

2. Η έννοια "περιοχή κυκλοφορίας" εγκαταλείφθηκε

Οι προηγούμενοι νόμοι προέβλεπαν ότι στον ιδιοκτήτη ταξί επιτρεπόταν να εργάζεται μόνο σε μια συγκεκριμένη περιοχή κυκλοφορίας η οποία ήταν συνήθως ο τοπικός δήμος. Επιπλέον, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και ειδικά σε αγροτικές περιοχές, η άδεια ταξί καθόριζε μια υποχρεωτική πιάτσα ταξί για το όχημα.

Την 1^η Ιουλίου 1990 οι κανονισμοί που αναφέρονται σε καθορισμένες περιοχές κυκλοφορίας και πιάτσες ταξί για τα οχήματα καταργήθηκαν. Αυτό επιτρέπει στον ιδιοκτήτη ταξί να εργάζεται οπουδήποτε στην Σουηδία.

3. Αποφάσεις για τον αριθμό των ταξί εν υπηρεσία και η υποχρέωση να είναι εν υπηρεσία

Κατά το παρελθόν, τα σωματεία των εργαζομένων στα ταξί έφτιαχναν προγράμματα για τον αριθμό των οχημάτων εν υπηρεσία σε οποιαδήποτε δεδομένη ώρα. Αυτά τα προγράμματα εξετάζονταν και εγκρίνονταν από τις επαρχιακές διοικήσεις. Η ιδέα ήταν να εξασφαλίζουν ότι ένας επαρκής αριθμός ταξί θα είναι εν υπηρεσία στην περιοχή κυκλοφορίας όλο το 24ωρο. Η άδεια καθόριζε πόσα οχήματα επιτρεπόταν να έχει εν υπηρεσία ο ιδιοκτήτης ταξί. Σε αυτή τη σχέση ήταν υποχρεωμένος να είναι εν υπηρεσία, που σήμαινε ότι "ο κάτοχος άδειας είναι υποχρεωμένος, υπό τους όρους που αφορούν την κυκλοφορία των ταξί, να μεταφέρει πρόσωπα και αποσκευές".

Οι αποφάσεις των επαρχιακών διοικήσεων που αφορούν τον αριθμό των ταξί εν υπηρεσία καταργήθηκαν σε συνδυασμό με την απελευθέρωση. Αντ' αυτού, ο ιδιοκτήτης ταξί μπορεί να αποφασίσει ο ίδιος πόσα οχήματα επιθυμεί να έχει εν υπηρεσία. Στην πράξη, όμως, το κέντρο διεκπεραίωσης (το κέντρο Ρ/Τ), επί το πλείστον ιδιοκτησία των οδηγών ταξί, καθορίζει τον αριθμό των ταξί που θα είναι εν υπηρεσία σε μια δεδομένη ώρα. Η προηγουμένως ισχύουσα υποχρέωση να είναι εν υπηρεσία καταργήθηκε την 1^η Ιουλίου 1990.

4. Ελεύθερη εγκατάσταση κέντρων διεκπεραίωσης

Ένας εργαζόμενος στο ταξί, έπρεπε πριν να είναι συνδεδεμένος με το κοινό κέντρο διεύθυνσης της περιοχής κυκλοφορίας.

Απελευθέρωση σημαίνει ελεύθερη εγκατάσταση κέντρων διεκπεραίωσης (=ραδιοεπικοινωνίας) και δεν υπάρχει πλέον καμία ανάγκη να είναι συνδεδεμένος με ένα συγκεκριμένο κέντρο. Όθεν, ο εργαζόμενος στο ταξί μπορεί να επιλέξει να λάβει εντολές από το κινητό του ή από το τηλέφωνο του σπιτιού του ή να ζητήσει σύνδεση με ένα πρόσφορο κέντρο διεκπεραίωσης της επιλογής του. Το κέντρο διεκπεραίωσης επιλέγει τον μεταφορέα.

5. Ελεύθερος καθορισμός των κομίστρων ταξί

Κατά το παρελθόν το Κράτος αναθεωρούσε και καθόριζε μέσω της Επιτροπής Μεταφορών της Σουηδίας τα μέγιστα κόμιστρα τα οποία έπρεπε να ισχύουν για την κυκλοφορία των ταξί τα οποία είχαν την υποχρέωση να χρησιμοποιούν ταξίμετρο.

Απελευθέρωση σημαίνει ότι ο καθορισμός των κομίστρων είναι ελεύθερος. Το κέντρο διεκπεραίωσης καθορίζει το ύψος της τιμής. Εν τούτοις, ο εργαζόμενος στο ταξί έχει την υποχρέωση να πει στους επιβάτες εκ των προτέρων την τιμή που ισχύει. Ούτε πρέπει η τιμή να αλλάζει κατά την διαδρομή.

Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις οι απαιτήσεις που οι εργαζόμενοι στα ταξί πρέπει να ικανοποιούν είναι περισσότερο αυστηρές. Οι πιο σημαντικές απαιτήσεις είναι ως ακολούθως:

6. Οι εξετάσεις καταλληλότητος δυσκόλεψαν

Κατά το παρελθόν, η επαρχιακή διοίκηση πραγματοποιούσε μια απλή εξέταση (τεστ) καταλληλότητος των ατόμων που ζητούσαν άδεια να ασκήσουν το επάγγελμα του ταξί.

Την 1^η Ιανουαρίου 1989 αυξήθηκαν οι απαιτήσεις τις οποίες πρέπει να ικανοποιούν τα άτομα που ζητούν άδεια. Εάν η άσκηση επαγγέλματος συνεχίζεται με την μορφή εταιρίας περιορισμένης ευθύνης ή κάτι παρόμοιου, τότε ο κύκλος των ατόμων των οποίων η καταλληλότητα εξετάζεται θα είναι ακόμη μεγαλύτερος απ' ό,τι ήταν κατά το παρελθόν η κατάσταση. Οι συντελεστές που εξετάζονται περιλαμβάνουν επαγγελματική εμπειρία, οικονομική κατάσταση, νομιμοφροσύνη και διάθεση για εκπλήρωση των υποχρεώσεων προς το Κράτος. Επιπροσθέτως, οι επαρχιακές διοικήσεις συνεχώς θα επιβλέπουν τους κατόχους αδειών για να εξασφαλίζουν ότι συνεχίζουν τις δραστηριότητές τους σύμφωνα με τους κανονισμούς που είναι σήμερα εν ισχύ. Σαν αποτέλεσμα των αυξημένων απαιτήσεων τα σεμινάρια γι' αυτούς που θα είναι εργαζόμενοι στα ταξί έχουν παραταθεί από πέντε σε οκτώ ημέρες.

7. Τα ταξί πρέπει να επικολλήσουν ένα αυτοκόλλητο εμπορικής κυκλοφορίας στον ανεμοθώρακα (παρμπρίζ)

Κατά το παρελθόν δεν υπήρχαν γενικοί κανόνες που να διέπουν τον τρόπο με τον οποίο ένα ταξί θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται. Από την 1^η Ιουλίου 1990 τα ταξί πρέπει να επικολλήσουν ένα "εμπορικής κυκλοφορίας" αυτοκόλλητο στον ανεμοθώρακα. Αυτό το αυτοκόλλητο εκδίδεται από το Γραφείο Ασφαλείας Εθνικών Οδών (TVS) μετά από έλεγχο ότι το όχημα είναι φορολογημένο, ασφαλισμένο κλπ και ότι ο ιδιοκτήτης είναι κάτοχος μιας ισχύουσας άδειας εμπορικής κυκλοφορίας. Το αυτοκόλλητο αλλάσσεται κάθε χρόνο. Οι κανονισμοί είναι οι ίδιοι για λεωφορεία, ταξί και φορτηγά.

8. Τα ταξί πρέπει να φέρουν μια ειδική πινακίδα αριθμού κυκλοφορίας

Όλα τα ταξί στη χώρα πρέπει να φέρουν μια ειδική πινακίδα αριθμού κυκλοφορίας με μαύρο χείλος και μαύρα νούμερα και γράμματα, σε κίτρινο φόντο.

9. Υποχρεωτικό το ταξίμετρο με εκτυπωτή αποδείξεων

Κατά το παρελθόν ένα ταξίμετρο έπρεπε να είναι εγκεκριμένου τύπου και επίσης σφραγισμένο.

Το ψήφισμα της Ρίκσνταγκ σημαίνει ότι οι απαιτήσεις σχετικά με τα ταξίμετρα που χρησιμοποιούνται στην κυκλοφορία ταξί έχουν αυξηθεί. Τα ταξίμετρα εκτύπωσης αποδείξεων και καταγραφής στοιχείων θα είναι ως εκ τούτου υποχρεωτικά από 1^ης Ιανουαρίου 1991. Η λεπτομερής τυπωμένη απόδειξη από το ταξίμετρο θα διευκολύνει τον επιβάτη να συγκρίνει την τιμή με την εκτέλεση της σύμβασης, όπως η διάρκεια της διαδρομής και η απόσταση που διανύθηκε.

----------------------------

Μεταξύ των κανονισμών που έχουν σχέση με την κυκλοφορία των ταξί οι οποίοι παραμένουν χωρίς να αλλάξουν είναι οι απαιτήσεις σχετικά με τα οχήματα ταξί και τους οδηγούς ταξί.

10. Οι απαιτήσεις σχετικά με τα οχήματα ταξί

Για να θεωρηθεί ένα όχημα κατάλληλο για ταξί, πρέπει να έχει περισσότερες από δύο πόρτες για επιβίβαση και αποβίβαση. Ένα ταξί πρέπει επίσης να είναι εξοπλισμένο με προστατευτικό διαχωριστικό πίσω από το κάθισμα του οδηγού. Ουσιαστικές αλλαγές σε αυτούς τους κανονισμούς δεν έχουν προταθεί.

11. Η αγορά του ταξί

Ο δημόσιος τομέας είναι ένας μεγάλος πελάτης της μεταφοράς με ταξί. Σαν μέσος όρος για την χώρα αυτός ο τομέας αγοράζει περισσότερο από το 50% των διαδρομών. Σε αγροτικές περιοχές το 80-90% του εισοδήματος των ταξί πληρώνεται από τους δήμους και τα κομητειακά (επαρχιακά) συμβούλια. Για την Σουηδία σαν σύνολο οι αναλογίες είναι:

10% μεταφορές για σχολεία, και

40% "fardtjanst" μεταφορές ηλικιωμένων και μειονεκτούντων (περιλαμβανομένων των νοσοκομείων)

50% ιδιώτες.

12. Τα αποτελέσματα της απελευθέρωσης

Η απελευθέρωση εφαρμόστηκε την 1^η Ιουλίου 1990, έτσι είναι πολύ νωρίς για να έχουμε γνώμη για το νέο προϊόν. Εν τούτοις, να μερικά βασικά στοιχεία: Ο αριθμός των οχημάτων ταξί εν κυκλοφορία αυξήθηκε δραματικά σε πολλές πόλεις, στη Στοκχόλμη κατά 30-40%. Είναι τώρα πολύ εύκολο να βρεις ταξί σε οποιαδήποτε ώρα της ημέρας και της νύκτας. Η πρόσβαση στις υπηρεσίες ταξί σε αγροτικές περιοχές είναι επαρκής, ως σύνολο. Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα του γεγονότος ότι ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματος των ταξί πληρώνεται από τους δήμους και τα κομητειακά συμβούλια. Τα κόμιστρα αυξήθηκαν κατά περίπου 20%, και ακόμη περισσότερο στις αγροτικές περιοχές. Αλλά υπάρχει τώρα ένας δυνατός ανταγωνισμός μεταξύ ενός αριθμού κέντρων διεκπεραίωσης, ειδικά στις μεγάλες πόλεις. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα κόμιστρα τώρα μειώνονται.

Το 50% των χρημάτων που ξοδεύονται για υπηρεσίες ταξί στη Σουηδία πληρώνονται από τον δημόσιο τομέα, είναι ενδιαφέρον να διερευνηθεί εάν είναι ανεκτό να αγοράζονται υπηρεσίες ταξί σε ένα σύστημα ανταγωνισμού μεταξύ ενός αριθμού εργαζομένων στο ταξί. (Αυτό έχει διερευνηθεί από το Τμήμα Ανθρώπινης και Οικονομικής Γεωγραφίας, 1991 - Lars Gunnar Krantz: Avregleringen av taxi i Sverige). Αυτά τα ενδεχόμενα εξαρτώνται από πολλές αιτίες τέτοιες όπως η ικανότητα της διαχείρισης του δήμου στις αγορές, η περιοχή του δήμου και οι αποστάσεις μεταξύ των κέντρων διεκπεραίωσης και η ύπαρξη μονοπωλίου μεταξύ των εργαζομένων στα ταξί.

Τον πρώτο χρόνο μετά την απελευθέρωση των ταξί το 22% των δήμων πήραν προσφορές για όλες τις μεταφορές τους. Υπήρξε ανταγωνιστική προσφορά για τμήματα των διαδρομών στο 47% των δήμων και καθόλου ανταγωνισμός στο 31% από αυτούς.

Η εικόνα 1 περιγράφει τις αλλαγές στην τιμή για τις ειδικές μεταφορές των ηλικιωμένων και μειονεκτούντων ατόμων. Η διαφορά στις αλλαγές είναι μεγάλη, από 20% η χαμηλότερη τιμή σε μια αύξηση κατά 43%. Αλλά σχεδόν το μισό των δήμων είναι στο μεσοδιάστημα, όπου οι τιμές αυξήθηκαν κατά λιγότερο από 15%.

Οι αλλαγές στην τιμή για μεταφορές στα σχολεία είναι ακόμη περισσότερο συγκεντρωμένες στο μεσοδιάστημα με αλλαγές στην τιμή μικρότερες από 15% (εικόνα 2). Περισσότερο από το 60% των δήμων είναι σε αυτό το μεσοδιάστημα. Η διαφορά στις αλλαγές στην τιμή είναι μεταξύ μιας μείωσης του 27% και μιας αύξησης κατά 20%.

Η εικόνα 3 περιγράφει τις αλλαγές στις τιμές σε σχέση με την γκάμα του ανταγωνισμού μεταξύ των εργαζομένων στο ταξί. Σε δήμους με ανταγωνιστική προσφορά για όλα τα είδη μεταφορών η αύξηση των τιμών ήταν μικρή. Μόνο το 15% τέτοιων δήμων είχε μια αύξηση κατά περισσότερο από 15%. Το 25% πήρε μειωμένες τιμές και για την ίδια αναλογία οι τιμές δεν άλλαξαν.

Η τάση είναι ότι όσο οι δήμοι έχουν καλύτερη ικανότητα στο να αγοράζουν υπηρεσίες ταξί σε ένα σύστημα ανταγωνιστικής προσφοράς τόσο πετυχαίνουν μειωμένες τιμές σε ένα μεγάλο μέρος της αγοράς ταξί της Σουηδίας.